Κυριακή, Ιουνίου 14, 2009

Παρασκευή, Ιουνίου 12, 2009

Φθόνος: το τίμημα της δόξας

Ένα εκπληκτικό κείμενο του γνωστού συγγραφέα-νεοφιλόσοφου κ. Σαράντου Καργάκου από τη συλλογή άρθρων του "Προβληματισμοί", τόμος ΣΤ΄, 1997.

"Ίσχει γαρ όλβος ου μείονα φθόνον" [Πίνδαρος].

"Όταν η ανθρώπινη ευτυχία ανεβαίνει ψηλά, προκαλεί τους κεραυνούς να τη χτυπήσουν. Όσο πιο μεγάλος και άξιος αναδεικνύεται ένας άνθρωπος, τόσο πιο εύκολα τον βρίσκει το βέλος της επίκρισης και της κακολογίας. Οι νάνοι φυσικά δίνουν πολύ πιο δύσκολα στόχο", είχε γράψει ο μεγάλος Γερμανός ποιητής και συγγραφέας Χάιντριχ Χάινε. Οι λόγοι αυτοί έχουν μια διαχρονικότητα, αλλά στην εποχή μας αποκτούν μια ιδιάζουσα επικαιρότητα. Γιατί άραγε; Ένας, επίσης μεγάλος των γραμμάτων, ο Ντοστογιέφσκυ, είχε χωρήσει τους ανθρώπους σε τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη τοποθέτησε τους ανθρώπους που διαθέτουν αξία και αξιοσύνη και ξεχωρίζουν από τους άλλους. Στη δεύτερη ΄'εβαλε εκείνους που δεν έχουν τίποτα το εξαιρετικό, πράγμα που το αγνοούν, και συνεπώς, ελάχιστα τους ενοχλεί, και στην τρίτη εκείνους που η γνώση της ασημαντότητας τους αποτελεί ένα αδιάκοπο βασανιστήριο και τους ωθεί στις πιο ταπεινές πράξεις. Βλέπουν την ανάδειξη τους όχι στο δικό τους ανέβασμα, αλλά στην πτώση των άλλων. Όλος ο δυναμισμός τους, που δεν χρησιμοποιείται για τη δική τους ανύψωση, διοχετεύεται προς την κατεύθυνση της ανατροπής κάποιου άξιου. Εργάζονται σαν τα τρωκτικά που υποσκάπτουν τα θεμέλια κάποιου μεγάρου.

Στη σύγχρονη κοινωνία, λόγω του ανταγωνιστικού χαρακτήρα της, πλεονάζουν οι άνθρωποι της τρίτης κατηγορίας. Πληγωμένοι από τη δική τους αδυναμία, γίνονται μόνιμοι εχθροί αυτών που ξεχωρίζουν, που αναδεικνύονται μεγάλοι. Ο φθόνος είναι, ίσως, το κύριο κοινωνιολογικό συστατικό που μετατρέπει ένα μεγάλο άθροισμα ανθρώπων σε μάζα. Ο μαζοποιημένος άνθρωπος δεν ανέχεται την υπεροχή. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές "συνήθειες" του είναι ότι προσπαθεί με παράλογη μανία να "χαμηλώσει" αυτόν που πάει να "ψηλώσει", να απορροφήσει και να επανεντάξει στο δικό του επίπεδο αυτόν που τείνει να διακριθεί. Και, φυσικά, το πιο αποτελεσματικό όπλο που χρησιμοποιεί είναι η "λασπολογία". Με τη δικαιολογία πως έχει αναφαίρετο δικαίωμα να κρίνει, δήθεν για να βελτιώσει την κοινωνία, επικρίνει και συκοφαντεί όποιο βλέπει πως είναι ανώτερος και αξιότερος του. Κι όσο πιο πολύ ο άξιος αδιαφορεί ή τον αγνοεί, γιατί δε θέλει να ξεπέσει στο δικό του επίπεδο, τόσο ο μαζάνθρωπος εξαγριώνεται. Ο φθόνος είναι πιο αδυσώπητος από το μίσος.

Ένας σύγχρονος καλλιτέχνης δήλωσε: "ο ανθρώπινος φθόνος υπήρξε πάντα το θερμόμετρο της επιτυχίας μου". Ο φθόνος, ως ένα μεγάλο βαθμό, εξηγεί και τη συμπεριφορά της μάζας. Είναι κίνητρο δράσης. Φυσικά, εναντίον αυτών που στέκουν ψηλά. Οι νάνοι, όπως λέει ο Χάινε, αυτοί δηλαδή που στέκουν χαμηλά και ζουν στην αφάνεια της μικροζωής, δε δίνουν στόχο για επίκριση. Αντιμετωπίζονται με αδιαφορία, συχνά με περιφρόνηση. Όμως, δε μπορεί να ισχύσει το ίδιο για τους γίγαντες, γι΄ αυτούς που είναι ιδιαίτερα προικισμένοι και στέκουν ψηλά. Οι συνηθισμένοι άνθρωποι τους ζηλεύουν και τους φθονούν, γιατί η δύναμη και η υπεροχή τους, φαίνεται άπιαστη γι΄ αυτούς. Κι επειδή, στο βάθος, γνωρίζουν ότι αυτή η ανισότητα δεν είναι αδικία, προσπαθούν να ξεχάσουν αυτή τη βασανιστική αλήθεια, μειώνοντας τους. Ο φθόνος λειτουργεί όπως το σύστημα των συγκοινωνούντων δοχείων. Διαχέεται μέσα στη μάζα και κάνει πιστευτή και την πιο απίστευτη συκοφαντία.

Αυτή η συμπόρευση των μικρών στο δρόμο της συκοφαντίας δίνει στη μάζα την αίσθηση της δύναμης. Ο φθόνος ενοποιεί τους ασήμαντους και σημαντοποιεί τη δύναμη τους. Όμως αυτή η δύναμη διοχετεύεται όχι προς τη δική τους ανύψωση αλλά προς την ανατροπή αυτών που τολμούν να ανέβουν κάπου ψηλότερα. Η μάζα έτσι, έχει την εντύπωση πως, μειώνοντας ένα μεγάλο άνθρωπο, επικρίνοντας τον για φανταστικά ή πραγματικά παραπτώματα, τον φέρνει στα δικά της μέτρα. Αλλά όταν πέσει ο πραγματικά μεγάλος, τότε δείχνει πιο έντονα πόσο μεγάλος είναι. Ο μικρός, όσο κι αν συκοφαντήσει, δε μεγαλώνει. Κανένα βάθρο δε στηρίζεται στη λάσπη.

Στη σημερινή κοινωνία, τη διαδικασία της συστηματικής επίκρισης και κακολογίας διευκολύνει, φυσικά, ο Τύπος, καθώς και η σύγχρονη μορφή "κουτσομπολιού", το ονομαζόμενο "κοινωνικό σχόλιο", που φέρνουν στη δημοσιότητα την ιδιωτική ζωή κάθε σημαντικού ανθρώπου. Έτσι μπορεί ο οποιοσδήποτε, χρησιμοποιώντας κάπως περισσότερο τη φαντασία του, να εξογκώσει τις καταστάσεις και να διαδώσει τις πιο απίθανες κατηγορίες σε βάρος εκείνων που τον ενοχλούν, γιατί με το ύψος τους τον επισκιάζουν ή τον καλύπτουν. Συχνά είναι πολύ εύκολο η ανθρωπομάζα να βρει "αξιόμεμπτα" στοιχεία στη ζωή των μεγάλων, γιατί εκείνοι συνήθως υιοθετούν μια στάση ζωής που δύσκολα γίνεται κατανοητή από τους πολλούς. Οι πράξεις τους κρύβουν μια πολύπλοκη ψυχολογία, τα κίνητρα τους και οι στόχοι τους δεν είναι πάντα κατανοητοί και ξεκάθαροι για ένα συνηθισμένο άνθρωπο. Έτσι, συχνά το πλήθος κατεβάζοντας τους στα δικά του μέτρα κι ερμηνεύοντας τη συμπεριφορά τους με τη δική του ψυχολογία, τους παρεξηγεί και με την ευαισθησία που δημιουργεί ο φθόνος, εύκολα τους καταδικάζει. Ας μη παραβλέψουμε όμως κι ένα άλλο λόγο που προκαλεί αυτή την έντονα αρνητική στάση των μικρών έναντι των μεγάλων. Η ζωή ενός σημαντικού ανθρώπου αποτελεί κάτι το συναρπαστικό για το συνηθισμένο άνθρωπο. Συζητώντας ή μελετώντας τα φανταστικά παραπτώματα του και ψάχνοντας συνεχώς για "νέες πλευρές" στη ζωή του, η μάζα διασκεδάζει την πλήξη της μονότονης, μικροαστικής ζωής της. Μεταφέρεται σ΄ ένα κόσμο απρόσιτο γι΄αυτή και κρίνοντας ανελέητα όσους θεωρεί σημαντικούς κι ευτυχισμένους, έχει την ψευδαίσθηση πως ανεβαίνει στο ύψος τους.

Ίσως όμως να είναι κι ένας έμφυτος φόβος που ωθεί τους πολλούς να αγωνίζονται να συντρίψουν τους μεμονωμένους δυνατούς ανθρώπους. Ίσως, η μάζα να δυσπιστεί απέναντι τους και να τους συκοφαντεί αδιάκοπα, επιδιώκοντας να τους μειώσει ή να τους εξουδετερώσει εξαιτίας κάποιων προικισμένων ανθρώπων που κάποτε εμπιστεύτηκε και από τους οποίους εξαπατήθηκε και πληγώθηκε. Ίσως αυτή η άσχημη πείρα να της έχει δημιουργήσει ένα υποσυνείδητο φόβο που προκαλεί αυτή την αγωνιώδη βιασύνη της να μειώσει τη δύναμη αυτού που γίνεται μεγάλος, να του κόψει τα επικίνδυνα γι΄αυτή φτερά, και να σιγουρευτεί ξανά ότι κι εκείνος δεν αποτελεί παρά ένα ασήμαντο μόριο της.

Όταν εκείνος που αναδεικνύεται άξιος και μεγάλος, όπως τον εννοεί ο Χάινε, καταφέρει να ξεπεράσει τα εμπόδια και τις παγίδες που του στήνει το κακόβουλο πλήθος, είναι καταδικασμένος να ζήσει πια μια ζωή όχι και τόσο αξιοζήλευτη. Όσο η μάζα το βρίσκει δύσκολο να νικήσει ένα άνθρωπο, τόσο το μίσος της μεγαλώνει και επιστρατεύει όλο το θράσος και την αδιαντροπιά, για να τον κακολογήσει και να τον κατεδαφίσει. Κι όταν βλέπει πως καμιά μέθοδος δεν αποδίδει, υιοθετεί μια στάση ψυχρότητας απέναντι του, όταν βρίσκει ευκαιρία διαφωνεί μαζί του και μονίμως αρνείται να τον βοηθήσει. Τον απομονώνει, χωρίς βέβαια να αδιαφορεί γι΄ αυτόν. Πάντα βρίσκεται σε επιφυλακή για να εκμεταλλευτεί οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν σοβαρή κατηγορία εναντίον του.

Πολλοί, στην εποχή μας, μιλούν για τη "μοναξιά του ύψους". Κι έχουν δίκιο, γιατί σήμετα είναι ακόμη πιο δύσκολο να είναι κανείς μεγάλος. Με το πρόσχημα της απομύθευσης αποφλοιώνουμε τους άξιους και κάνουμε "μύθους" ανθρώπους που, στην καλύτερη περίπτωση, είναι χρυσές μετριότητες. Αυτός που είναι αποφασισμένος να ανέβει ψηλά, στηριγμένος στην προσωπική του αξία, θα αναγκασθεί να πολεμήσει μόνος του εναντίον ενός πλήθους φθονερών ανθρώπων. Όμως αυτό δεν πρέπει να τον αποθαρρύνει. Η κατάκριση ακολουθεί πάντα τη διάκριση. Όπιιος επιζητεί τη σιγουριά, μένει πάντα χαμηλά. Πολύ σωστά έχει λεχθεί πως η αφάνεια είναι η πιο σίγουρη ασφάλεια. Οι νάνοι δε φαίνονται, τους κρύβουν οι μεγάλοι.

Όποιος είναι αποφασισμένος να προχωρήσει πιο πέρα από τα συνηθισμένα μέτρα, να ανέβει σε ψηλότερες κορφές, ας έχει υπόψη του πως κάθε επίθεση εναντίον του είναι και μια επιβεβαιώση της αξίας του. Και η μοναξιά, στην οποία θα είναι υποχρεωμένος να ζει, δεν είναι παρά ένας τιμητικός φόρος που πληρώνει, γιατί δεν είναι ένας συνηθισμένος άνθρωπος
[6-1-1989].

το αντέγραψα από το ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ-ΕΝΕΡΓΟΣ ΠΟΛΙΤΗΣ

Η ομιλία ενός δασκάλου για την 25η Μαρτίου

Σκέφτηκα να σου μιλήσω για τον Καραϊσκάκη,

Αλλά το μυαλό σου θα πάει στο γήπεδο.

Σκέφτηκα να σου μιλήσω για το 21,

Αλλά ο νους σου θα πάει στην Ορίτζιναλ.

Συλλογίστηκα πολύ, για να καταλήξω αν αξίζει να σε ταλαιπωρήσω για κάτι τόσο μακρινό, τόσο ξένο.

Δύο αιώνες πίσω κάποια γεγονότα τι να λένε σε σένα; Σε εσένα που βιάζεσαι να φύγεις,

Να πας για τσιγάρο, για καφέ ή για κάτι άλλο.

Θα σου μιλήσω λοιπόν προσωπικά.

Εγώ ο δάσκαλος που δούλεψα ένα χρόνο σε αυτό το σχολείο και σε δεκαπέντε μέρες φεύγω για αλλού.

Σε εσένα που είσαι εδώ ένα, δύο, τρία ή και περισσότερα χρόνια, θα σου μιλήσω σταράτα

Για να σου εκφράσω δυο σκέψεις μου.

Οι μαθητές που συνάντησα μέσα στις τάξεις, οι μαθητές που δίδαξα φέτος στην συντριπτική τους πλειονότητα με σεβάστηκαν, αν και δεν ανταποκρίθηκαν στις απαιτήσεις του μαθήματος.

Πολλοί όμως από τους υπόλοιπους μαθητές δεν με σεβάστηκαν, με προσέβαλαν κατ' επανάληψη.

Με έργα, με λόγια, με ύβρεις, δείχνοντας ένα χαρακτήρα και ένα ήθος που με σόκαρε, που με έβαλε σε μελαγχολικές σκέψεις.

Αυτό το φαινόμενο αποδεικνύει πως κάτι σάπιο υπάρχει σε αυτό το σχολείο, πως εκτός του γνωστικού ελλείμματος το συγκεκριμένο σχολείο χωλαίνει δραματικά και στο ηθικοπλαστικό του έργο, στην διαμόρφωση δηλαδή των μαθητικών ψυχών και πνευμάτων.

Και η ευθύνη για αυτήν την αποτυχία είναι ευθύνη αποκλειστικά δική μας, των δασκάλων σας και των γονιών σας.

Δεν έχουμε κατορθώσει να σας δείξουμε πως χωρίς αρχές η ζωή σας αύριο θα είναι μια κόλαση, πως χωρίς όνειρα και στόχους θα χρειαστείτε υποκατάστατα, θα καταφύγετε πιθανόν σε επιλογές που θα σας ξεφτιλίσουν, θα σας κάνουν να σιχαίνεστε τον εαυτό σας, θα σας γεμίσουν την ζωή πλήξη και κούραση, θα σας γεράσουν πρόωρα.

Αν όμως θέλετε μια συμβουλή από ένα δάσκαλο,

Σκεφτείτε το παράδειγμα του Μακρυγιάννη, που έφτασε αγράμματος μέχρι τα πενήντα σχεδόν, για να καταλάβει τότε πως η μόρφωση, η καλλιέργεια ήταν το όπλο που έλειπε από την προσωπική του θήκη. Και κάθισε με πολλή δυσκολία και χωρίς δάσκαλο και έμαθε πέντε κολλυβογράμματα, για να μας πει την ιστορία του βίου του, το παραμύθι της επανάστασης των υπόδουλων Ρωμιών.

Αυτό το παράδειγμα είναι για σένα το πιο κατάλληλο,

Και μπορείς τριάντα χρόνια νωρίτερα από τον στρατηγό Μακρυγιάννη να ακολουθήσεις τον δρόμο που εκείνος έδειξε, το μονοπάτι της καλλιέργειας, τον δρόμο της παιδείας, την λεωφόρο της προσωπικής σου προκοπής.

Δεν είστε σε τίποτε λιγότερο ικανοί από τον μπάσταρδο γιο της καλογριάς, τον Αρβανίτη Γιώργη Καραϊσκάκη.

Ήταν κι αυτός αθυρόστομος σαν κι εσάς, αλλά είχε αυτό που από τα αλβανικά μάθαμε σαν μπέσα, ήταν πάνω απ´ όλα μπεσαλής.

Αυτό θα 'θελα να έχετε κι εσείς.

Υπευθυνότητα, μπέσα, τσίπα.

Να αναλαμβάνετε τις ευθύνες σας, να απεχθάνεστε την υποκρισία, να σιχαίνεστε το συμφέρον, να μισείτε το ψέμα και την ευθυνοφοβία.

Η αγάπη για τον τόπο του, η λατρεία για την πατρίδα του ήταν αυτό που χαρακτήριζε την ζωή του Νικήτα Σταματελόπουλου, του Νικηταρά.

Αγωνίστηκε στην διάρκεια της επανάστασης, συνέβαλε στην απελευθέρωση της πατρίδας του κι έπειτα φυλακίστηκε, για να χαθεί σ' ένα στενοσόκακο του Πειραιά, σχεδόν τυφλωμένος, πάμπτωχος και εγκαταλειμμένος από όλους.

Δεν ζήτησε τίποτε από την ελεύθερη Ελλάδα κι όταν οι γύρω του τον παρακινούσαν να απαιτήσει από την κυβέρνηση μια πλούσια σύνταξη, απαντούσε πως η πατρίδα τον αμείβει πολύ καλά, λέγοντας ψέματα, για να μην προσβάλει την πατρίδα του.

Είναι δύσκολο, το κατανοώ, το παράδειγμα του Νικηταρά.

Αλλά νομίζω πως κι εσείς είστε ικανοί για τα δύσκολα, μπορείτε να ακολουθήσετε τον δρόμο της αξιοπρέπειας, να προσπαθήσετε τίμια και με αγωνιστικότητα για εσάς και για το μέλλον της οικογένειας που αύριο θα κάνετε.

Ξέρω, καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι πως σας προτείνω μια διαδρομή ζωής δύσκολη και απαιτητική, όταν δίπλα σας κυριαρχεί ο εύκολος δρόμος των γονιών, των δασκάλων, των πολιτικών της εποχής στην οποία μεγαλώνετε.

Όμως κάθε εποχή ελπίζει στους νέους της, περιμένει από αυτούς να σηκώσουν ψηλά και με επιτυχία την σημαία του αγώνα και να οδηγήσουν την πατρίδα τους, τον τόπο τους

σε καλύτερες μέρες, σε πιο φωτεινές σελίδες.

Κι όταν βλέπω την εποχή μας να μαραζώνει χωμένη στην αλλοτρίωση, να ξεψυχά από την τηλεοπτική ανία, να μουχλιάζει από το κυνήγι της ευκολίας, μόνο σε εσάς ελπίζω.

Ελπίζω στην ειλικρινή σας διάθεση να αγωνιστείτε, να αντισταθείτε, να πολεμήσετε, να νικήσετε.

Μη μας απογοητεύσετε.

2ο ΕΠΑΛ Αχαρνών

το πήρα από επί παντός επιστητού

Τετάρτη, Ιουνίου 10, 2009

Η Ελλάδα τού 1950



http://www.youtube.com/watch?v=gFhv1Zkdti8




http://www.youtube.com/watch?v=f25XOD2QFhk





http://www.youtube.com/watch?v=cJEuOks-fTc

Τρίτη, Ιουνίου 09, 2009

Αποχή και Εκπαίδευση

(φωτ. από 2.bp.blogspot.com/)


Το δικαίωμα του εκλέγειν κατακτήθηκε με μακροχρόνιους αγώνες.
Στις χτεσινές εκλογές ένας στους δύο ψηφοφόρους αδιαφόρησε για το διακαίωμα αυτό. Πέταξε εύκολα στα σκουπίδια τη στοιχειώδη, αλλά και βασική, δυνατότητά του συμμετοχής στα κοινά, έκφρασης της πολιτικής βούλησής του.

Ζώντας στα σχολεία κοντά στους νέους μπορούμε να ξέρουμε πως ο βασικός λόγος της αποχής ( ας μιλήσουμε για τους νέους) είναι η αδιαφορία, η αποστασιοποίηση. Όχι η συνειδητή πολιτική στάση, η οποία, άλλωστε, θα εκφραζόταν με προσέλευση στην κάλπη και την επιλογή του λευκού ή ακόμα και του άκυρου.

Και όσοι δουλεύουμε στην εκπαίδευση, καλά θα ήταν να επωμιστούμε τις δικές μας ευθύνες για το φαινόμενο αυτό. Όσο κι αν δεν είναι αποκλειστική η δική μας ευθύνη. Όσο κι αν δεν είναι θεσμοθετημένη η μέσα από μας επίλυση ενός τέτοιου προβλήματος. Όσο κι αν ο ρόλος μας είναι (;) να διδάσκουμε Φυσική ή Αρχαία ή Μαθηματικά.



(φωτ. από www.mod.uk/)

Εκεί το σχολείο πρέπει να ξεχωρίζει. Στην εκπαίδευση. Στην καλλιέργεια αξιών που θα καθιστούν τους μαθητές πολίτες του αύριο υπεύθυνους, συμμετοχικούς, ενεργούς, πολίτες με ευαισθησίες, κοινωνική συνείδηση, αίσθημα αλληλεγγύης και συνεργατικότητας, κριτικούς, με γερή ηθική, ψυχική, κοινωνική αρματωσιά. Και έχει πολύ χρόνο να τα προσπαθήσει. Έξι ολόκληρα χρόνια το παιδί θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να μυηθεί στις αξίες αυτές.

Κι όσο αυτός ο προβληματισμός δεν έρχεται "από πάνω", ας σκεφτούμε εμείς, οι "από κάτω", ας αποφασίσουμε και ας πράξουμε. Από αύριο θα είμαστε στα σχολεία μας, κοντά στα παιδιά μας. Από αύριο, πέρα από τα προγράμματα, θα είμαστε εμείς κι η ευθύνη μας. Τι μπορούμε να κάνουμε;
(φωτ. από www.casimir.tusd.org)


Ας συζητήσουμε κι από 'δω, ας συμφωνήσουμε σε κάποια στοιχειώδη κι ας βάλουμε αμέσως μπροστά την εφαρμογή τους. Περισσότερη συζήτηση μέσα κι έξω απ' τις τάξεις; Έμπνευση; Εμπλουτισμός των προς διδασκαλία αντικειμένων με ελκυστικά στοιχεία; Ζωντάνεμα της σχολικής ζωής; Καθιστώντας το σχολείο χώρο οικείο δημιουργίας, συνεύρεσης, ουσιαστικής γνώσης; Επανατοποθέτηση στόχων; Ενθάρρυνση συνεργασιών, ομαδικότητας, συμμετοχής, αυτενέργειας; Τόνωση της αισιοδοξίας, της αγωνιστικότητας; Εκδηλώσεις, άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία;

Η αδιαφορία είναι απλωμένη και έχει γερές ρίζες. Αυτό από μόνο του δεν είναι μια πρόκληση για να αντιδράσουμε; Ας μη μένουμε στα λόγια. Τι έχετε να προτείνετε; Σε τι απ' αυτά θα μπορούσατε να συμβάλετε, ώστε να προχωρήσουμε στην πράξη; Γράψτε μας τις σκέψεις σας.

18 σχόλια:

gyristroula2 είπε...

Δεν έχεις άδικο, διονύση, να συνδέεις την αδιαφορία των πολιτών για την πολιτική με την έλλειψη παιδείας, αφού εμείς οι "αρχαίοι" ξέρουμε καλά πόσο αλληλένδετα είναι αυτά.
Ειλικρινά, πιστεύω ότι το να διδάξουμε, ειδικά στο γυμνάσιο, στοιχειώδεις κανόνες δημοκρατικής λειτουργίας, διάλογο, αντίλογο, δημοκρατική λήψη αποφάσεων, συνεργασία, συλλογικότητα κλπ είναι από τα πιο ΕΥΚΟΛΑ που έχουμε να κάνουμε. Τουλάχιστον αν αξιοποιήσουμε αυτές τις μηνιαίες συνεδριάσεις τμήματος, που γίνονται με την παρουσία του υπεύθυνου καθηγητή,μπορούμε να έχουμε μια ιδανική προσομοίωση άμεσης δημοκρατίας. Αρκεί αυτά που καταξιώνονται εκεί μέσα, πχ ο σεβασμός στην αντίθετη άποψη, το αναφαίρετο δικαίωμα του λόγου για όλους, να μην τα ξεχνάμε στο μάθημα που ακολουθεί και ανατρέπουμε με το λεγόμενο "κρυφό" πρόγραμμα, όσα επιδιώκουμε να πετύχουμε με το φανερό.

exoaptonkyklo είπε...

Προσυπογραφω απολυτως τα οσα γραφεις αγαπητε κυριε Μανεση. Ξερετε, ειχα πριν καιρο, μια μεγαλη αλλα πολιτισμενη "κοντρα" στο μπλογκ μου με καποιους καθηγητες ακριβως σχετικα μ αυτο το ζητημα. Η αντιθετη τους γνωμη ηταν οτι μεσα στις ταξεις δεν υπαρχει δυνατοτητα για τετοιου ειδους συζητησεις αφου αυτες ευκολα παιρνουν παντα πολιτικη χροια, πραγμα που παντοτε παρεξηγειται απο παιδια και γονεις ως κομματικη προπαγανδα κλπ κλπ. Ο φοβος αυτος, απ οτι προσπαθουσαν να μου εξηγησουν, ηταν καθοριστικος και το αποτελεσμα ηταν να μη γινονται ποτε τετοιες κουβεντες στο σχολειο.
Ολα ξεκινησαν απο το παραπονο μου, πως ειναι δυνατον να γινονται μαθητικες εκλογες χωρις χαβαλε κι αδιαφορια απ τους μαθητες οταν κανεις δεν εχει ποτε μιλησει στα παιδια γι αυτες και για το νοημα τους. Με χαρα ειδα μετα απο καιρο παρακολουθωντας τα μπλογκς αυτων των φιλων καθηγητων, πως σ ενα μεγαλο βαθμο ειχαν σχετικα αναθεωρησει και ηταν πλεον διατεθημενοι να ρισκαρουν λιγο παραπανω παραμεριζοντας φοβους και προκαταληψεις.
Ειναι τοσο σπουδαιο η καλλιεργεια αξιων στα παιδια μας και μεσα στα σχολεια που δε μπορω να φανταστω απ τους εκπαιδευτικους μεγαλυτερη προσφορα.
Χαιρομαι λοιπον για τα οσα γραφετε και μακαρι να σας ακολουθησουν πολλοι πολλοι ακομη.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Γυριστρούλα,

Έχεις δίκιο. Κάποια φαίνονται εύκολο να γίνουν.( Πάλι, όμως, υπάρχει το παράπονο ότι κυρίως δε γίνονται..)Μήπως άλλωστε τα περισσότερα θεωρητικά μαθήματα δεν είναι αξιοποιήσιμα; Απλώς, έλεγα μήπως βρίσκαμε πιο οργανωμένους τρόπους να τα σκεφτούμε και να τα λειτουργήσουμε. Ας γινόταν, π.χ, σε κάθε σχολείο, άτυπα, κάποια τακτική συνεδρίαση καθηγητών ίδιας ( ή και όχι) ειδικότητας με βασικά θέματα το "ζωντάνεμα" του τρόπου διδασκαλίας, τις αλλαγές που μπορούν να εφαρμοστούν από μας τους ίδιους στην κατεύθυνση των αξιών που συζητάμε. Ας δημιουργούσαμε μικτές ομάδες μαθητών καθηγητών με στόχο τη διοργάνωση απογευματινών εκδηλώσεων, συζητήσεων, προυσιάσεων.
Η αξιοποίηση των συνεδριάσεων του τμήματος δεν είναι καθόλου λίγο. (Στο Γυμνάσιο, γιατί στο Λύκειο δε γίνονται παρουσία καθηγητή)
Ας συμφωνήσουμε κάποιοι να βάλουμε το θέμα στα σχολεία μας, να δημιουργηθούν κάποιοι πυρήνες, ας προσπαθήσουμε. Δεν είναι και τόσο πρωτότυπα πια αυτά τα πράγματα. Απλώς, δημοσιοϋπαλληλική αδεία τα έχουμε ξεχάσει.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

exoapotonkyklo,

Κι εγώ χαίρομαι που μια κουβέντα στο μπλογκ σου (ας περάσουμε στον ενικό, ε;) μπόρεσε να γίνει αφορμή να αναθεωρηθούν στάσεις και να επιχειρηθούν καλύτερα πράγματα.
Γιατί φοβόμαστε και τον ίσκιο μας; Αν μαθητές και γονείς είναι έτοιμοι να πουν διάφορα, θα τα πουν. Θα βρουν τον τρόπο.
Ως εκπαιδευτικοί είμαστε ηθικά υποχρεωμένοι να ανοίγουμε παράθυρα, να προσφέρουμε όψεις του ορίζοντα. Πολλές φορές μάλιστα δεν είναι τι θα πούμε αλλά πώς θα είμαστε. Η συνέπεια, π.χ, μπορεί να μη διδάσκεται εύκολα με τα λόγια, αλλά τα παιδιά έχουν ανάγκη να συναντηθούν μαζί της. Κι εμείς πρέπει να είμαστε φορείς της. Φυσικώ τω τρόπω. Δεν είναι τόσο απλό όσο ακούγεται. Προϋποθέτει αυτοανάλυση , επιμονή, καλλιέργεια, άσκηση. Τίποτα απ' αυτά δεν έχουμε έτοιμο. Το επιβάλλει όμως η θέση μας να το αποκτάμε - για να το προσφέρουμε.

Με συγχωρείς αν παρασύρομαι σε διδακτισμό. Δεν είναι η πρόθεσή μου! :-) Καλό απόγεμα.

Π.Κ. είπε...

Προσυπογράφω κι επαυξάνω! Πάλι βάζεις το δάχτυλο στον τύπο της πληγηής.
Όμως "η αλήθεια έναντι θανάτου δίδεται", κατά Ελύτην.

Χαίρετε όλοι!

Θερσίτης είπε...

Αλίμονο, αν φοβόμαστε να μιλήσουμε για πολιτική στα παιδιά μας. Προπαγάνδα είναι ανεπίτρεπτο να κάνουμε. Τους μαθητές έχουμε χρέος να τους κάνουμε πολίτες και όχι μέλη του κόμματος.
Πολύ καίρια η πρότασή σου, Διονύση, και εκείνη της γυριστρούλας.

Ανώνυμος είπε...

Gia sou agapite file Dionisi.Opos kai esas etsi kai emena me provlimatise poli i katastasi me tis eyroekloges.Oxi toso gia tn apoxi stis megales ilikies...metaxi mas dn perimeno kai polla apo autous.Alla oso apo tn apoxi stous neous pou agixe to 70% opoti akousa.An kapoioi neoi apofasisan mesa apo tn apoxi tous na stiloun kapio politiko minima auto apo mena ginete apolita sevasto.Alla an i apoxi einai apotelesma tis adiaforias kai tis mi politikopoiiseis ton neon tote ta pragmata dn borei na einai katholou esiodoxa.Eimai koda ena xrono st panepistimio kai exo adiasei me tis parataxeis,ta fitoria ton kommaton pou ekmaylizoun me ton pio xideo tropo tin sinidisi tou foititi.Kai an oi neoi simera i megali meritha tous dn paei kan na psifisei kai na simetasxei stoixiodos pos na perimeneis apo ayta ta paidia na vgoun st dromo na diekdikisoun energa ta dikaiomata tous.Oso gia mena piga na psifiso xoris omos na trefo aytapates...etsi ki allios an oi ekloges borousan na allaxoun ta pragmata th itan mallon paranomes.
I apesiodoxia ton siberasmaton ayton eyxome na figoun grigora kai apo sas kai apo mena dioti mas perimenoun neoi agones...kai emeis prepei na eimaste ekei...sosta?
Dionisi stin kalamata kanei poli zesti!!!na se kala
Dimitris

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Π.Κ,

Έλεγα μήπως μπορέσουμε σιγά σιγά να περάσουμε από τις διαπιστώσεις στις προτάσεις και την (αντί)δραση, από τα λόγια στα έργα.
Χαίρε κι εσύ.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Θερσίτη,
Συμφωνούμε.

Δημήτρη,

Κοίτα: Προφανώς δεν μπορείς να ξέρεις σε ποιο ποσοστό της αποχής υπάρχει πολιτική διαμαρτυρία και σε ποιο αδιαφορία. Υπάρχει και κάτι, όμως. Θεωρώ πως ένας συνειδητοποιημένος πολίτης που θέλει να διαμαρτυρηθεί, που δεν τον εκφράζει κανείς, που θέλει να υποδείξει με τη στάση του τον ξεπεσμό της πολιτικής και του τρόπου που ασκείται σήμερα, ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΙ, πηγαίνει στην κάλπη και ρίχνει λευκό ή άκυρο ή ό,τι θέλει. Δίνει, όμως, το παρόν. Φωνάζει "ΕΔΩ είμαι και σας απορρίπτω όλους".
Επιμένω, παρατηρώντας κι από άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις τόσο εμάς τους μεγαλύτερους όσο κι εσάς τους νέους, ότι ένα μεγάλο ποσοστό των αποστασιοποιημένων από τις εκλογές δεν είναι πολιτικά συνειδητοποιημένο. Λες να μην το ήθελα κι εγώ να είναι αλλιώς;

Ακόμα, πάντως και η ισοπεδωτική λογική του "όλοι ίδιοι είναι" δε μου φαίνεται πολύ δυνατή. Δεν μπορώ να πειστώ πως τα ακροδεξιά ξενοφοβικά κόμματα έχουν ίδιο λόγο, προβληματισμό κλπ με άλλα, δεν είναι το ίδιο ένα φιλοευρωπαϊκό και ένα αντιευρωπαϊκό κόμμα, δεν έχουν ίδιες προτεραιότητες όλα.

Αυτό που γράφεις, πάντως, για το πανεπιστήμιο και τα φυτώρια των κομμάτων με κάνει και φρίττω.
Σ' αυτό το κλίμα και στο κλίμα της απαισιοδοξίας των αποτελεσμάτων που αναφέρεις δεν μπορώ καλά να συνδυάσω τους "νέους αγώνες".

Μεγάλη κουβέντα - και ξεχάσαμε και την παράμετρο της Εκπαίδευσης που βάλαμε στον τίτλο της ανάρτησης.
Μπορούμε να τη συνεχίσουμε πολύ ευχαρίστως μόλις θα ξεμπερδέψεις με εξεταστικές και υποχρεώσεις, αφήσεις τη ζέστη της Καλαμάτας και επιστρέψεις στα πάτρια. Εκ του σύνεγγυς, βέβαια! :-)
Να είσαι καλά.

Στέλλα Χριστοπούλου είπε...

Για να μην παρουσιαστεί το φαινόμενο εμείς οι "ενδιάμεσες" γενιές, να τραβάμε σέρνοντας, μαζί με τους ηλικιωμένους γονείς και τα νεαρά βλαστάρια μας, για να ψηφίσουν, πράγμα που πληγώνει τη δημοκρατία, πρέπει να προβληματιστούμε και να δράασουμε.
Μια πρόταση λοιπόν: να ενταχθούν στο μάθημα της κοινωνιολογίας της Γ΄λυκείου, κάποια σεμινάρια για τον 'μέλλοντα ψηφοφόρο", με τη βοήθεια του διαδίκτυου, παρουσίση των ιστοσελίδων των κομμάτων,χωρίς συζήτηση, απλά για να μάθουν τα παιδιά κάποια πράγματα. Σίγουα πιο ειδικοί από εμένα μπορούν να βρουν ιδέες εφαρμόσιμες από δασκάλους, που είμαι σίγουρη, χωρίς εμπάθειες θα ενημερώνουν τα παιδιά, τα οποίς, νομίζω ότι σε μέγάλο ποσοστό, δεν ακούνε (βλέπουν) ειδήσεις ,ενημερωτικές εκπομπές και δεν διαβάζουν εφημερίδες .
Ας μην ανοίξουμε συζήτηση για τα όσα θίγει ο Δημήτρης, που αποτελούν ντροπή για τα κόμματα και που τώρα γύρισαν εναντίον τους (αν το κατάλαβαν)!!!
διονύση, ευχαριστούμε για το "βήμα διαλόγου".

Ελένη Κυριμκύρογλου είπε...

Καλή η ιδέα να συνδέσεις την αποχή με την εκπαίδευση. Βέβαιο είναι ότι τα αυξημένα ποσοστά αποχής συζητήθηκαν, τις τελευταίες μέρες, περισσότερο σαν μια μορφή παθογένειας της πολιτικής και του πολιτικού συστήματος. Διαβάζοντας τις απόψεις ειδικών -πολιτικοί επιστήμονες- και όχι των δημοσιογάφων που το "παίζουν" ειδικοί, καταλαβαίνεις ότι η αποχή είναι ένα πολιτικό φαινόμενο το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί με όρους επιστήμης, δηλαδή αιτίας- αποτελέσματος. Για να έρθουμε και στα δικά μας, πιστεύω ότι το σχολείο όχι μόνο δεν καλλιεργεί θετικές πολιτικές στάσεις απέναντι στην πολιτική γενικά π.χ ελάχιστα επιτρέπει στους μαθητές να ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ στη διοίκηση του σχολείου σε επίπεδο τάξης ή σχολικής μονάδας και στη λήψη των αποφάσεων - άρα πόσο συμβάλλει στην πολιτικοποίηση;-από την άλλη η δυνατότητα έκφρασης των μαθητών ακόμη και στο πλαίσιο της τάξης εξαφανίζεται για λόγους χρόνου. Μου έρχεται στο μυαλό η ταινία "ανάμεσα στους τοίχους", που είδαμε φέτος το χειμώνα. Θυμάμαι πόσο πετυχημένα -τουλάχιστον σε επίπεδο κινημαατογραφικό- έδινε αυτή την εμπλοκή των μαθητών στα θέματα της σχολικής ζωής και κυρίως σε στιγμές κρίσης. Πάντως, η επιλογή του σχολείου να κρατά τους μαθητές ως "θεατές" και να μην τους μετατρέπει σε " ηθοποιούς" του έργου που ανεβάζουμε καθημερινά μέσα στις τάξεις, ίσως να πληρώνεται μακροκρόθεσμα τόσο ακριβά με αυτήν την "αρνητική πολιτικοποίηση"

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Η καλή μας φίλη του μπλογκ, η roadartist, αντί διαφωνίας μας έστειλε με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ένα άρθρο του Τάκη Καμπύλη από την Καθημερινή.
( Δεν αναφέρεται, βέβαια, στο δεύτερο σκέλος, στην Εκπαίδευση, αλλά προσφέρει μιαν άλλη ματιά πάνω στο ζήτημα της αποχής)

Πιστεύοντας ότι συμβάλλει πολύ στη συζήτησή μας, σας προτείνουμε να το διαβάσετε. Δεν το παραθέτουμε όλο εδώ, γιατί το μέγεθός του ξεπερνάει τις τεχνικές απαιτήσεις του χώρου ( 4096 χαρακτήρες maximum) Παραπέμπουμε, λοιπόν:

εδώ

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Στέλλα και Ελένη,

Ουσιαστικές μου φαίνονται οι προτάσεις σας. Κι εγώ πιστεύω πως όχι μόνο χρειάζεται ενίσχυση, βελτίωση, εμπλουτισμός τρόπων, μεθόδων και θεματολογίας στην τάξη, σε μαθήματα που προσφέρονται ( όπως σημειώνεις, Στέλλα), αλλά και αλλαγή στη σχολική καθημερινότητα, αλλαγή που θα πατάει και πάνω στις έννοιες της συμμετοχής, της έκφρασης και της πρωτοβουλίας των μαθητών ( όπως, Ελένη, αναφέρεις).

Ειρήνη Λιβανού είπε...

Παρόλο που πιστεύω πως η αποχή δεν είναι πολιτική θέση - με ελάχιστες ίσως εξαιρέσεις ουσιαστικής πολιτικής διαφωνίας με την ΕΕ και τις πρακτικές της - νομίζω πως μας βοἠθησε να αφυπνιστούμε και να ανησυχήσουμε(;) και μόνο το γεγονός ότι άνοιξε μια μεγάλη κουβέντα, κάτι δείχνει..
Σχετικά με το σχολείο και τι μπορεί να κάνει;; Σίγουρα χρειάζεται πολλή δουλειά από όλους. Αν δε βρούμε χρόνο για τους μαθητές μας, αν δεν τους "μάθουμε" με τη δική μας στάση πολιτικές συμπεριφορές, αν δεν σταματήσουμε να φέρνουμε το σχολείο στα μέτρα μας, αν δεν δούμε ότι το σχολείο έχει πολλαπλούς ρόλους, αν δεν αντιμετωπίσουμε τους μαθητές ισὀτιμα, αν δεν τους εμπνεύσουμε...δεν θα αλλάξουν και πολλά πράγματα.

Λίλα Τζέτζου είπε...

Υπάρχουν θεσμοθετημένες κάποιες προϋποθέσεις, για καλλιέργεια πολιτικής συνείδησης στους μαθητές (μαθητικά συμβούλια κτλ), οι οποίες, όμως, πια, μένουν ανεκμετάλλευτες. [Εδώ έχει θέση και η αυτοκριτική μας].
Αυτό , εξάλλου, σε κάποια σημεία , φαινόταν και στο «Ανάμεσα στους τοίχους» που αναφέρει και η Ελένη: Εντάξει , θεσμοθετήθηκε η συμμετοχή των μαθητών στις συνεδριάσεις των καθηγητών , η ποιότητα συμμετοχής, όμως;
Πιστεύω πως μπορούμε να δώσουμε ουσία σε διαδικασίες που έχουν χάσει το χαρακτήρα τους και έχουν φθαρεί. Από τα πιο εύκολα, όπως λέει κι η γυριστρούλα. και –για κάποιες εποχές –από τα αυτονόητα, θα πρόσθετα.
Και φυσικά, μακάρι να ισχύσουν χωρίς ερωτηματικό οι προτάσεις του Διονύση.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Ειρήνη,

Πράγματι, κάτι δείχνει η κουβέντα. Και ασφαλώς είναι αρχικά θετική. Το μόνο που φοβάμαι από τις αναλύσεις είναι κάτι που πιθανώς συνέβη σε κάποιες περιπτώσεις και με τα γεγονότα του Δεκεμβρίου: Ο θεωρητικός μανδύας που απλώθηκε από ειδικούς και μη ξεπέρασε (ίσως, λέω..) το μέγεθος των ίδιων των γεγονότων προσφέροντάς τους ταυτόχρονα δεκανίκια προοδευτισμού αλλά και πολύ μεγαλύτερο βαθμό συνειδητότητας.

Βλέπω πως κι από τις προϋποθέσεις που θέτεις θεωρείς σημαντικότατο μοχλό εμάς τους ίδιους, τους εκπαιδευτικούς. Συμφωνούμε απόλυτα.

Διονύσης Μάνεσης είπε...

Λίλα,

"Πιστεύω πως μπορούμε να δώσουμε ουσία σε διαδικασίες που έχουν χάσει το χαρακτήρα τους και έχουν φθαρεί."
Μπορούμε; Ιδού...
Μακάρι.

Ανώνυμος είπε...

...Ήμουν από αυτούς που απείχαν...
Και ενώ η κανονική μου θέση θα ήταν υπέρ της συμμετοχής, την περίοδο αυτή μου φαντάζει όλο και πιο παράλογο να πρέπει οπωσδήποτε να προσέλθεις στην κάλπη αν δεν υπάρχει κάτι να στηρίξεις. Το λευκό δεν το συμπαθώ, το άκυρο μου φαίνεται σαν λάθος σε μια εκλογική διαδικασία, η αποχή φέτος μου φάνηκε η πιο κοντινή μου επιλογή. Η λίγο πιο έντιμη. Τα λαϊκά δικαιώματα είναι υπέροχα μέχρι τη στιγμή που χρησιμοποιούνται με την αντίστροφη λειτουργία. Νομίζω ότι οι εκλογές, άλλοτε λαϊκή κατάκτηση, είναι τώρα το βασικό θεμέλιο για να χτίζεται πάνω τους η εκμετάλλευση και η δημαγωγία. Δεν βρίσκω το λόγο να υπερασπιστώ κάτι τέτοιο. Αντίθέτως...

(ελίνα)

ΥΓ. Ωχ...πώς ακούγομαι ε...


από το 6ο Λύκειο Καλλιθέας

Δευτέρα, Ιουνίου 08, 2009